دنیای اقتصاد : در رمان علمی- تخیلی «بازیکن شماره یک آماده» که در سال ۲۰۴۵ می‌گذرد…
دنیای اقتصاد: در رمان علمی – تخیلی «بازیکن شماره یک آماده» که در سال ۲۰۴۵ می‌گذرد، مردم می‌توانند با انتقال کوانتومی از جهان وحشتناکی که درگیر گرمایش زمین و نابسامانی‌های اقتصادی است، بگریزند و به جهانی موازی به نام OASIS بروند؛ جایی که در آن می‌توانند هویت خودشان را تغییر داده و با فراموش‌کردن مصیبت‌های هر روزه جهانی قبلی، زندگی کنند. در این کتاب که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، OASIS در واقع زائیده افکار یک غول بازی‌های ویدئویی است که از بهترین علایق افراد در این زمینه آگاه است. این در حالی است که در پس پرده یک شرکت فاسد و بزرگ اینترنتی وجود دارد که می‌خواهد همه چیز را در دست گرفته و جوایز را برای خودش بردارد.
این داستان یادآور نبرد خیر و شری است که «تیم سویینی» مؤسس شرکت اپیک‌گیمز و سازنده بازی آنلاین معروف Fortnite، روایت کرده و درباره متاورس است؛ پدیده‌ای ترکیبی از دنیای مجازی، واقعیت افزوده و اینترنت در آینده. این ایده حالا در سیلیکون‌ولی حسابی موردتوجه و محبوب است و به نظر می‌رسد که اتفاق بزرگ بعدی در دنیای اینترنت باشد. کسی معنای دقیق و کامل متاورس را نمی‌داند؛ اما در آینده‌نگرانه‌ترین شکل ممکن، OASIS بهترین نمونه مشابه آرمانشهر تکنولوژی است که در ذهن داریم. در حال حاضر کافی است بگوییم که اگر فکر می‌کنید در دوره همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، بیش از اندازه در دنیای مجازی و فضای آنلاین وقت می‌گذرانید، بهتر است درباره آن تجدیدنظر کنید. متاورس با استفاده از واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، آواتارها و تصویرسازی‌های کامپیوتری مشابه، می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور مرزهای میان زندگی آنلاین و فیزیکی افراد را از میان بردارد. بی‌شک شرکت‌های بزرگ تکنولوژی از چشم‌انداز سرازیر‌شدن اطلاعات بیشتر زندگی واقعی افراد به فضای مجازی به‌شدت استقبال می‌کنند.
بنابراین، تیم سویینی در واقع با خلق یک مینی متاورس برای ۳۵۰ میلیون کاربر ماهانه بازی Fortnite، نه‌تنها آنها را غرق یک بازی خیالی نمی‌کند، بلکه جهانی مجازی برای آنها می‌سازد. بااین‌حال گویا او قرار است جلوی سهم‌خواهی بزرگان سیلیکون‌ولی از این آینده خیالی را بگیرد. انگیزه و اشتیاق او برای این رقابت جنجالی، پرداخت عادلانه به توسعهدهندگان و بهره‌وری اقتصادی برخلاف روندی است که امروزه در دنیای وب جریان دارد. این رقابت چقدر واقعی و سالم است؟
شرکت خصوصی اپیک که بخشی از آن متعلق به غول تکنولوژی چین یعنی شرکت تنسنت است، در حال حاضر ایجاد متاورس را به شکل یک نبرد خونین میان بزرگان صنعت تکنولوژی مجسم کرده؛ تصویری که دورنمای آن در جنگ‌های قانونی اخیر این شرکت با اپل و گوگل در دادگاه به تصویر کشیده شد. حکم دادگاه اپل به‌زودی صادر می‌شود، اما دادگاه دعوی اپیک علیه گوگل هنوز آغاز نشده است. در اصل، اقامه دعوی ضد انحصارطلبی مربوط به اپ‌استور اپل و پلی‌استور گوگل است که شرکت اپیک‌گیمز در آن نقش افشاگر سوءاستفاده مالی این بازارگاه‌ها ظاهر شده و اعلام کرده است که آنها بیش از ۳۰ درصد از مبلغ خریدهای درون برنامه‌ای را برمی‌دارند و به توسعهدهندگان اجازه استفاده از پلتفرم‌های پردازش پرداخت جایگزین دیگر را هم نمی‌دهند. تیم سویینی اما درباره مورد اپل به قاضی دادگاه گفت که این موضوع مربوط به ایجاد متاورس یا آرمانشهر آینده هم هست. به گفته او هدف شرکت اپیک تبدیل بازی Fortnite به پلتفرمی است که توسعهدهندگان بتوانند در آن به شکل مستقل بازی‌ها و دیگر اشکال سرگرمی‌های آنلاین را پخش کرده و سود بیشتری از آنها به دست بیاورند. سویینی گفت: «اپل با برداشت ۳۰درصدی از مبلغ خریدهای درون برنامه‌ای، روند سودآوری اپیک و دیگر توسعهدهندگان در آینده را بسیار مشکل کرده است.»
هر دو شرکت‌های اپل و گوگل این ادعاها را رد می‌کنند. اپل در دادگاه از عملکردش دفاع و اعلام کرد که کارمزدهای آن به‌اندازه استاندارد این صنعت است و این شرکت برای ایجاد یک محیط سازگار باسلیقه و نظر کاربران، سرمایه‌گذاری کرده است. اما این شرکت در موارد دیگر، بازنده این نبرد بود. در دادگاه اخیر – که هنوز ناتمام است – اپل موافقت کرد تا شرایط ارتباط با کاربران را برای توسعهدهندگان اپلیکیشن راحت‌تر کند و آنها بتوانند از روش‌های پرداخت دیگر هم استفاده کنند. بعد از آن و در آخرین روز ماه آگوست، کره جنوبی قانونی را تصویب کرد که به کاربران موبایل‌های هوشمند اجازه می‌دهد تا پرداخت‌ها را به طور مستقیم به توسعهدهندگان انجام بدهند. گوگل هم ادعاهای شرکت اپیک را بی‌اساس دانست. حالا باید دید چشم‌انداز تیم سویینی از وب جدید به کجا خواهد رسید و چقدر احتمال دارد که این چشم‌انداز به واقعیت بپیوندد؟
این چشم‌انداز قطعاً جذاب به نظر می‌رسد. هیچ شرکت بزرگی حاکم مطلق بازار نخواهد بود و در عوض، میلیون‌ها توسعه‌دهنده، برنامه‌نویس و طراح، با کسب سهم بیشتر از جوایز نسبت آنچه غول‌های تکنولوژی حالا اجازه آن را می‌دهند، متاورس یا آرمانشهر آینده را می‌سازند. سویینی معتقد است به‌جای حفظ وضعیت فعلی اینترنت، باید امکان حرکت در شبکه بازی‌های ویدئویی مانند ساختار ایکس‌باکس مایکروسافت و پلی‌استیشن سونی، آزاد باشد. صنعت بازی‌های ویدئویی از موتورهای مدرنی استفاده می‌کند تا شبیه‌سازهای دنیای واقعی لزوماً بر اساس استانداردهای رایج بنا شوند و بتوانند با آنها سازگار شوند. اضافه‌شدن بهره‌وری اقتصادی به این ساختار می‌تواند با ابزارهای تمرکززدایی از قبیل بلاک‌‌چین‌ها و رمزارزها انجام شود.
تیم سویینی درباره تقابلی که بین چنین رقابت آزادی با وضعیت فعلی وجود دارد، شک ندارد. رقابت آزاد جلوی ولع غول‌های تکنولوژی برای داشتن نقش بزرگ در آینده این صنعت را می‌گیرد. شرکت‌های فعال در صنعت بازی‌های ویدئویی مانند اپیک گیمز، Roblox و Minecraft، بیشترین پیشرفت را در آوردن وجوه متاورس آینده به پلتفرم‌های فعلی را داشته‌اند. Minecraft یک کتابخانه مجازی از مقالات مطبوعاتی سانسور شده دارد که در واقع دفاعی جدی از آزادی بیان در برابر حکومت‌های مستبد است، بااین‌حال غول‌های تکنولوژی به‌سختی در این رقابت حضور دارند. مارک زاکربرگ – بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت فیس‌بوک – معتقد است که هدست‌های
OculusQuest این شرکت بخشی از آینده واقعیت مجازی و واقعیت افزوده‌ای هستند که می‌توانند موبایل‌های هوشمند را کنار زده و جایگزین آنها بشوند. شرکت فیس‌بوک در ماه آگوست امکان اتاق‌های کار مجازی را به هدست‌های خودش اضافه کرد که امکان شرکت در جلسات مجازی را به‌عنوان آواتار به کارمندان می‌دهد. ساتیا نادلا مدیرعامل شرکت مایکروسافت هم اخیراً درباره ایجاد یک متاورس تجاری صحبت کرده است. بی‌شک این مدیران به دنبال ساختن متاورسی هستند که قطعاً چیزی بیش از باغچه‌ای است که تیم سویینی ساخته.
صرف‌نظر از نقاب نوع‌دوستانه‌ای که تیم سویینی به چهره‌اش زده، احتمال دارد مسائل دیگری هم در پشت پرده باشند. اپیک گیمز و دیگر شرکت‌های توسعه‌دهنده بازی‌های ویدئویی روزی می‌توانند به شکلی حق‌به‌جانب، حاکمیت چندجانبه‌ای را در دنیای اینترنت دنبال کنند که شرکت‌های بزرگ تکنولوژی حالا در دنیای واقعی در اختیار دارند. به عقیده «دانیل نیومن» از شرکت مشاوره‌ای Futurum Research، از مایکروسافت در دهه ۱۹۸۰ گرفته تا اپل، گوگل، فیس‌بوک و آمازون در دهه ۲۰۱۰، همه غول‌های تکنولوژی شروع به ارائه خدمات منحصر‌به‌فردی کرده‌اند که موردعلاقه مشتریانشان است و راه رقابت آزاد را در برابر توسعهدهندگان وابسته به پلتفرم‌هایشان، می‌بندد. اما این روند در درازمدت با اعتراض توسعهدهندگان نمی‌تواند ادامه پیدا کند. به‌سختی می‌توان دنیای آینده را بی‌توجه به جنگ رقابتی که همین حالا هم در جریان است، تصور کرد.
منبع: ITIRAN
